این کلمه در تاریخ قم مرادف با تره بار از قبیل خیار و خربزه و غیره بکار رفته و در فرهنگهای موجود دیده نشد: به قم سبزه و اورکار از مثل پیاز و گندنا و خیار و خربزه و انواع تره ها زراعت نکرده اند، (تاریخ قم ص 48)، به قم باغات ساختند و انواع سبزه و اورکار زراعت کردند، (تاریخ قم ص 48)
این کلمه در تاریخ قم مرادف با تره بار از قبیل خیار و خربزه و غیره بکار رفته و در فرهنگهای موجود دیده نشد: به قم سبزه و اورکار از مثل پیاز و گندنا و خیار و خربزه و انواع تره ها زراعت نکرده اند، (تاریخ قم ص 48)، به قم باغات ساختند و انواع سبزه و اورکار زراعت کردند، (تاریخ قم ص 48)
غلاف خشخاش باشد، (لغت فرس اسدی چ اقبال ص 129)، غلاف غوزۀ خشخاش باشد و به عربی رمان السعال گویند، (برهان)، غلاف غوزۀ خشخاش که به فارسی نارکیوا و به عربی رمان السعال گویند که دفع سرفه کند و فارسیان سرفه را کوک گویند و سرفه کردن را کوکیدن خوانند به فتح کاف و کیو بر وزن عدو نیز به معنی سرفه بود و همچنین بر وزن بیجا، وبنابراین نوعی از خشخاش را نارکیوا خوانند و کوکنارو شربت کوکنار به خاصیت خواب افزاست و خوردن آن خواب آورد، (آنندراج) (انجمن آرا)، غوزۀ خشخاش زیرا که کوک به معنی سرفه است و نار به معنی رمان است و لهذا به تازی رمان السعال گویند، (فرهنگ رشیدی)، غوزۀ خشخاش مرکب از کوک که به معنی سرفه است و نار که ترجمه رمان زیرا که به سرفه مفید است، (غیاث)، اسم فارسی خشخاش است، (فهرست مخزن الادویه)، نارکوک و نارخوک و غوزۀ خشخاش که از آن تریاک گیرند، (ناظم الاطباء)، میوۀ خشخاش که دانه های خشخاش در درون آن است، گرز خشخاش، تمام خشخاش با پوست و دانه، جای دانه های خشخاش، غوزۀ خشخاش، رمان السعال، نارکوک، نارخوک، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، نارکوک، در اصطلاح گیاه شناسی، آن را ’پاپاور سومنی فروم’ خوانند که شیرۀ آن افیون است، همچنین افیون از تره ای که کوک (= کاهو، به عربی خس البری) خودرو گویند نیز گرفته شود، (از حاشیۀ برهان چ معین)، میوه ای کپسولی شکل خشخاش را که اصطلاحاً به نام گرز خشخاش نیز نامیده می شود کوکنار گویند و دراکثر موارد منظور از کوکنار بطور اعم همان میوۀ خشخاش است که به نامهای انارگیرا، نارکوک، نارخوک نیز نامیده می شود، در برخی کتب میوۀ خشخاش را به نام غوزۀ خشخاش یاد کرده اند، در عهد صفویه، پوست خشخاش رامثل چای دم کرده می نوشیدند و شاه عباس در سال 1030 هجری قمری نوشیدن آن را قدغن کرد، ولی پس از شاه عباس دوباره متداول شد، (از فرهنگ فارسی معین) : خواب در چشم آورد گویند کوک و کوکنار با فراق روی او داروی بیخوابی شود، خسروانی، کوکنار از بس فزع داروی بیخوابی شود گر برافتد سایۀ شمشیر تو برکوکنار، فرخی (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 129)، بیم تو بیدار دارد بدسگالان را به شب همچو کاندر خواب دارد کودکان را کوکنار، فرخی، هر آن کس که بیخواب شد از نهیبش نخوابد سبک دیگر ازکوکناری، فرخی، کی غم بوسه و کنار خورد آنکه او کوک و کوکنار خورد، سنایی، چون کوکنار خورده ز سودا دماغ پر وز خرمی تهی شده چون کوکنار دل، سوزنی، تا بنگ و کوکنار به دیوانگی کشد دیوانه باد خصم تو بی کوکنار و بنگ، سوزنی، تا نسبتی ندارد آبی به کوکنار وین هر دو را نداند از یک شمار دل، سوزنی، جایی رسید بأس تو کز بهر خواب امن بگرفت فتنه را هوس کوک و کوکنار، انوری، بر چمن آثار سیل بود چو دردی می فاخته کآن دید ساخت ساغری از کوکنار، خاقانی، ای هرکه افسری است سرش را چو کوکنار پیشت چو لاله بی سر و دامن تر آمده، خاقانی، تا به اثر خواب او چشم حسودش برد شورش آهن بود مغز سر کوکنار، خاقانی، در مغز فتنه خنجر چون گندنات را تا نفخ صور خاصیت کوکنار باد، ظهیر فاریابی، بخفت بخت حسودت چنانکه پنداری زمانه روز و شبش کوک و کوکنار دهد، ظهیر فاریابی (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، به بیداری نمانده دیگرش تاب خواص کوکنارش برده در خواب، جامی (از آنندراج)، و رجوع به هرمزدنامه تألیف پورداود ص 113 شود، بعضی تخم خشخاش را هم گفته اند، (برهان)، به معنی خشخاش دانه هم آمده است، (آنندراج)، به معنی خشخاش دانه به طریق مجاز نیز آمده، (از فرهنگ رشیدی)، تخم خشخاش، (ناظم الاطباء) : یکی را چنان کوفت آن نامدار که گشت استخوانش همه کوکنار، اسدی (از آنندراج)، ، عصاره و فشردۀ خشخاش را نیز گویند، (از برهان)، شربت کوکنار، دیاقودا، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، بوتۀ خشخاش، (فرهنگ فارسی معین) : از آن پس بر سبز دشتی رسید همه کوکنار و گل و سبزه دید، اسدی (گرشاسب نامه چ یغمایی ص 452)، بر لشکر گیاهان گل راست سلطنت کوری کوکنار که حمال افسر است، اثیر اخسیکتی، نیست نظیر تو خصم خود نبود یک بها تاج سر کوکنار و افسر نوشیروان، خاقانی، بود سر کوکنار حقۀ سیماب رنگ غنچه که آن دید کرد مهرۀ شنگرف سان، خاقانی
غلاف خشخاش باشد، (لغت فرس اسدی چ اقبال ص 129)، غلاف غوزۀ خشخاش باشد و به عربی رمان السعال گویند، (برهان)، غلاف غوزۀ خشخاش که به فارسی نارکیوا و به عربی رمان السعال گویند که دفع سرفه کند و فارسیان سرفه را کوک گویند و سرفه کردن را کوکیدن خوانند به فتح کاف و کیو بر وزن عدو نیز به معنی سرفه بود و همچنین بر وزن بیجا، وبنابراین نوعی از خشخاش را نارکیوا خوانند و کوکنارو شربت کوکنار به خاصیت خواب افزاست و خوردن آن خواب آورد، (آنندراج) (انجمن آرا)، غوزۀ خشخاش زیرا که کوک به معنی سرفه است و نار به معنی رمان است و لهذا به تازی رمان السعال گویند، (فرهنگ رشیدی)، غوزۀ خشخاش مرکب از کوک که به معنی سرفه است و نار که ترجمه رمان زیرا که به سرفه مفید است، (غیاث)، اسم فارسی خشخاش است، (فهرست مخزن الادویه)، نارکوک و نارخوک و غوزۀ خشخاش که از آن تریاک گیرند، (ناظم الاطباء)، میوۀ خشخاش که دانه های خشخاش در درون آن است، گرز خشخاش، تمام خشخاش با پوست و دانه، جای دانه های خشخاش، غوزۀ خشخاش، رمان السعال، نارکوک، نارخوک، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، نارکوک، در اصطلاح گیاه شناسی، آن را ’پاپاور سومنی فروم’ خوانند که شیرۀ آن افیون است، همچنین افیون از تره ای که کوک (= کاهو، به عربی خس البری) خودرو گویند نیز گرفته شود، (از حاشیۀ برهان چ معین)، میوه ای کپسولی شکل خشخاش را که اصطلاحاً به نام گرز خشخاش نیز نامیده می شود کوکنار گویند و دراکثر موارد منظور از کوکنار بطور اعم همان میوۀ خشخاش است که به نامهای انارگیرا، نارکوک، نارخوک نیز نامیده می شود، در برخی کتب میوۀ خشخاش را به نام غوزۀ خشخاش یاد کرده اند، در عهد صفویه، پوست خشخاش رامثل چای دم کرده می نوشیدند و شاه عباس در سال 1030 هجری قمری نوشیدن آن را قدغن کرد، ولی پس از شاه عباس دوباره متداول شد، (از فرهنگ فارسی معین) : خواب در چشم آورد گویند کوک و کوکنار با فراق روی او داروی بیخوابی شود، خسروانی، کوکنار از بس فزع داروی بیخوابی شود گر برافتد سایۀ شمشیر تو برکوکنار، فرخی (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 129)، بیم تو بیدار دارد بدسگالان را به شب همچو کاندر خواب دارد کودکان را کوکنار، فرخی، هر آن کس که بیخواب شد از نهیبش نخوابد سبک دیگر ازکوکناری، فرخی، کی غم بوسه و کنار خورد آنکه او کوک و کوکنار خورد، سنایی، چون کوکنار خورده ز سودا دماغ پر وز خرمی تهی شده چون کوکنار دل، سوزنی، تا بنگ و کوکنار به دیوانگی کشد دیوانه باد خصم تو بی کوکنار و بنگ، سوزنی، تا نسبتی ندارد آبی به کوکنار وین هر دو را نداند از یک شمار دل، سوزنی، جایی رسید بأس تو کز بهر خواب امن بگرفت فتنه را هوس کوک و کوکنار، انوری، بر چمن آثار سیل بود چو دُردی می فاخته کآن دید ساخت ساغری از کوکنار، خاقانی، ای هرکه افسری است سرش را چو کوکنار پیشت چو لاله بی سر و دامن تر آمده، خاقانی، تا به اثر خواب او چشم حسودش برد شورش آهن بود مغز سر کوکنار، خاقانی، در مغز فتنه خنجر چون گندنات را تا نفخ صور خاصیت کوکنار باد، ظهیر فاریابی، بخفت بخت حسودت چنانکه پنداری زمانه روز و شبش کوک و کوکنار دهد، ظهیر فاریابی (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، به بیداری نمانده دیگرش تاب خواص کوکنارش برده در خواب، جامی (از آنندراج)، و رجوع به هرمزدنامه تألیف پورداود ص 113 شود، بعضی تخم خشخاش را هم گفته اند، (برهان)، به معنی خشخاش دانه هم آمده است، (آنندراج)، به معنی خشخاش دانه به طریق مجاز نیز آمده، (از فرهنگ رشیدی)، تخم خشخاش، (ناظم الاطباء) : یکی را چنان کوفت آن نامدار که گشت استخوانش همه کوکنار، اسدی (از آنندراج)، ، عصاره و فشردۀ خشخاش را نیز گویند، (از برهان)، شربت کوکنار، دیاقودا، (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)، بوتۀ خشخاش، (فرهنگ فارسی معین) : از آن پس بر سبز دشتی رسید همه کوکنار و گل و سبزه دید، اسدی (گرشاسب نامه چ یغمایی ص 452)، بر لشکر گیاهان گل راست سلطنت کوری کوکنار که حمال افسر است، اثیر اخسیکتی، نیست نظیر تو خصم خود نبود یک بها تاج سر کوکنار و افسر نوشیروان، خاقانی، بود سر کوکنار حقۀ سیماب رنگ غنچه که آن دید کرد مهرۀ شنگرف سان، خاقانی
گاوی که زمین بدان شیار کنند. (برهان) (آنندراج). گاوورز. ورزه گاو. (جهانگیری) (آنندراج) (انجمن آرا) : بکاهد تن اسب و زور سوار نماند هنر در تن گاو کار. بهرام زردشت (از آنندراج). رجوع به گاوشود
گاوی که زمین بدان شیار کنند. (برهان) (آنندراج). گاوورز. ورزه گاو. (جهانگیری) (آنندراج) (انجمن آرا) : بکاهد تن اسب و زور سوار نماند هنر در تن گاو کار. بهرام زردشت (از آنندراج). رجوع به گاوشود
نام دهی به تنکابن مازندران. (مازندران و استرآباد رابینو ص 105 بخش انگلیسی). دهی از دهستان گلیجان، شهرستان شهسوار. واقع در 9 هزارگزی باختری شهسوار و 5 هزارگزی راه شوسۀ شهسوار به رامسر، جلگه، معتدل، مرطوب و مالاریائی. دارای 50 تن سکنه فارسی و گیلکی زبان. آب آن از رود خانه تیرم. محصول آن برنج و مرکبات و شغل اهالی زراعت است. (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2)
نام دهی به تنکابن مازندران. (مازندران و استرآباد رابینو ص 105 بخش انگلیسی). دهی از دهستان گلیجان، شهرستان شهسوار. واقع در 9 هزارگزی باختری شهسوار و 5 هزارگزی راه شوسۀ شهسوار به رامسر، جلگه، معتدل، مرطوب و مالاریائی. دارای 50 تن سکنه فارسی و گیلکی زبان. آب آن از رود خانه تیرم. محصول آن برنج و مرکبات و شغل اهالی زراعت است. (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2)
مرکّب از: بی + کنار، بی کران. بی طرف. بی کناره. بی انتها: روز تو فرخنده باد و عمر تو پاینده باد دولت تو بی کران و ملکت تو بی کنار. فرخی. یکی را مباد عزل یکی را مباد غم یکی باد بی زوال یکی باد بی کنار. فرخی. نعمتش پاینده باد و دولتش پیوسته باد دولت او بی کران و نعمت او بی کنار. فرخی. ای پسر در دلبری بسیار شد نیرنگ تو بی کنار و بی کران شد صلح ماو جنگ تو. سوزنی. نیست کسم غمگسار خوش به که باشم هست غمم بی کنار لهو چه جویم ؟ خاقانی. رجوع به کنار و بی کناره و بی کرانه شود
مُرَکَّب اَز: بی + کنار، بی کران. بی طرف. بی کناره. بی انتها: روز تو فرخنده باد و عمر تو پاینده باد دولت تو بی کران و ملکت تو بی کنار. فرخی. یکی را مباد عزل یکی را مباد غم یکی باد بی زوال یکی باد بی کنار. فرخی. نعمتش پاینده باد و دولتش پیوسته باد دولت او بی کران و نعمت او بی کنار. فرخی. ای پسر در دلبری بسیار شد نیرنگ تو بی کنار و بی کران شد صلح ماو جنگ تو. سوزنی. نیست کسم غمگسار خوش به که باشم هست غمم بی کنار لهو چه جویم ؟ خاقانی. رجوع به کنار و بی کناره و بی کرانه شود
دهی از دهستان گندزلو بخش مرکزی شهرستان شوشتر که در 7 هزارگزی جنوب خاوری شوشتر و 4 هزارگزی باختر راه شوسۀ مسجدسلیمان به اهواز واقع است. دشت و گرمسیر است و 150 تن سکنه دارد. آبش از رود خانه گرگر. محصولش غلات. شغل اهالی زراعت و راهش درتابستان اتومبیل رو است. ساکنان آبادی از طایفۀ گندزلو میباشند و در این محل بنایی است قدیمی به نام امامزاده مرتضی علی. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
دهی از دهستان گندزلو بخش مرکزی شهرستان شوشتر که در 7 هزارگزی جنوب خاوری شوشتر و 4 هزارگزی باختر راه شوسۀ مسجدسلیمان به اهواز واقع است. دشت و گرمسیر است و 150 تن سکنه دارد. آبش از رود خانه گرگر. محصولش غلات. شغل اهالی زراعت و راهش درتابستان اتومبیل رو است. ساکنان آبادی از طایفۀ گندزلو میباشند و در این محل بنایی است قدیمی به نام امامزاده مرتضی علی. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)